Dva poslanstva u Konstantinopolj

Liutprand (oko 920–972), longobardski istoričar, državnik i episkop severnoitalijanske Kremone, ostavio nam je dragocene izvešaje o svoje dve ambasadorske misije na vizantijskom dvoru sredinom X veka. Izveštaj o prvom poslanstvu iz 949. godine, u službi Berengara II, kralja Italije (950–959), daje oduševljen opis dvora Konstantina VII Porfirogenita (913–959) i impresivnih carskih obreda u veličanstvenoj Velikoj palati. Opis drugog poslanstva, pak, dvadeset godina kasnije, sasvim je drugačijeg karaktera. Zbog neuspele misije ugovoranja braka između vizantijske princeze i sina nemačkog cara Otona I Velikog (962–973), u čijoj je službi u to vreme bio, kao i surevnjivosti i poniženja koje je doživljavao od cara Nićifora Foke (963–969) zbog simboličkih, a i konkretnih teritorijalnih pretenzija cara Otona I na vizantijske teritorije u južnoj Italiji, njegov izveštaj je zajedljiv, osvetoljubiv i danas se smatra jednim od prvih antivizantijskih spisa na Zapadu. Sve u svemu, reč je o prvorazrednim istorijskim izvorima, književnog stila, bez kojih bi naše znanje o Vizantiji i Konstantinopolju bilo mnogo siromašnije.
„Odnos između dva poslanstva izvanredan je po tome što, kroz radikalnu suprotnost između njih, nakon divljenja koje je osetio za vreme prvog i odbojnosti koja je proistekla iz drugog, ona gotovo sama po sebi odslikavaju pomešana osećanja oduševljenja i gnušanja koja je Zapad gajio vekovima prema istočnom svetu.“
Sandrin Leru, „Liutprand i njegovo vreme“