PRIČE I NOVELE - Herman Melvil - elektronska knjiga

eričkog građanskog rata nazvana najplemenitijom povešću u američkoj književnosti – posvećena je, kroz napetu naraciju o pobuni crnih robova na španskoj kolonijalnoj lađi, ljudskoj slobodi i rasnim predrasudama. „Gromobrandžija“ je satira uperena protiv agresivnih metoda trgovine i izazivanja i korišćenja ljudskih strahova od prirode da bi se ostvarila dobit. „Enkantade, iliti Začarani Otoci“ niska je od deset skica, kako ih pisac naziva, o Galapagoskom arhipelagu, od kojih je svaka osebujna priča za sebe. „Zvonik“ za temu ima ljudsko častoljublje i htenja koja hrle da prevaziđu prirodu i stog završavaju propašću. „ja i moj dimnjak“ jeste satira u kojoj se Melvil, opisujući kako je branio svoj dimnjak od ljudi ― od vlastite žene do komšija – koji su želeli da ga ruše, blago podsmeva materijalističkom motivu kao pokretaču i merilu delatnosti ljudske. No, ma koliko da je lagano pisana, pripovetka čini da se čitalac zamisli nad suštinom ljudske prirode. Radnja „Bilija Pupa, mornara“ odvija se na engleskom ratnom brodu u godini 1797, godini ratovanja protiv Francuske revolucije i godini velikih buna u engleskoj floti. Bilija Pupa, tek zanovačenog mornara, glavni brodski oružnik zamrzi iracionalno i opada ga, kod zapovednika broda, kao buntovnika, u nameri da mu dođe glave. Na suočenju kod zapovednika, Bili, oličenje nevinosti, gubi moć govora i, umesto da se brani rečima, reaguje udarcem i ubija klevetnika. Tako od žrtve postaje nehotičan zločinac, koji za svoj zločin mora društvu platiti životom. Melvilova tanana književna obrada teme nevinosti i društvene odgovornosti čini da se ovo kratko delo smatra možda njegovim najboljim.
Ove pripovetke su najvećma proizvod zrelijih Melvilovih godina i, bez sumnje, spadaju u vrh njegovog opusa. Neminovno je da uvek budu – čak i izvanredne novele – zakriljene, ili, barem, zasenčene njegovim ranim a monumentalnim „Mobijem Dikom“. Bez obzira na to, svaka od njih je dragulj, obasjan iznutra Melvilovom dubokom ljudskošću.