Ranko Risojević, istoričar matematike, pjesnik, prozaista, publicista, kritičar, prevodilac, rođen je 8.8.1943. godine, u selu Kalenderi, opština Srpska Kostajnica (bivša Bosanska Kostajnica), diplomirao je matematiku sa fizikom na Prirodno-matematičkom fakultetu u Sarajevu. Desetak godina radio kao srednjoškolski profesor matematike, a potom u banjalučkom izdavačkom preduzeću "Glas", gdje kao prvi stalno zaposleni urednik izdavačke djelatnosti pokreće više edicija. Uređivao je edicije "Univerzitetska biblioteka" i "Osvjetljenja". Istovremeno je bio u uredništvu asopisa "Putevi", prvo kao član redakcije a potom, u dva mandata, kao urednik. Bio je na funkciji direktora Galerije likovnih umjetnosti RS, a trenutno je direktor Narodne i univerzitetske biblioteke Republike Srpske.
29.10.03 Dnevnik - Novine i časopisi
Svet fantazmi detinjstva
Ranko Risojević: "Prvi svijet"
Otvaranje “Prvog svijeta” Ranka Risojevića nosi u sebi čaroliju listanja starih porodičnih albuma. Na kojem god mestu se otvori - bukne nova slika o kojoj se čitava priča može ispričati, a glavni junak svake priče je jedan dečak ili jedna devojčica. U ovom slučaju sam Ranko Risojević.
U prošlim stihovima T. S. Eliota pesnik prepoznaje naslov svojoj knjizi, uvodeći nas, tragom ptice, u svoj prvi svet - svet detinjstva.
Prvim dvema pesmama Risojević utišava teret životnog iskustva sa svim uspesima, medaljama i titulama, pišući “Moje srce umiva se rosom proljetnom” priprema se za sopstveno rođenje, uvodeći majku kao prvi lik u galeriju sećanja. Otvarajući oči, preživeo od dolaska na svet ošinut tifusnom groznicom i ratnim siromaštvom, pesnik ispisuje prekrasne poetične stranice - percepcijom deteta koje čini prve korake i susreće se sa mnoštvom životnih senzacija ne prelazeći granice mesta rođenja. Ličnosti, životinje, ode malim stvarima poput lončića mleka i svetlosti petrolejske lampe, značajna mesta i posebne situacije - utisnuti su na mapu sećanja i jednostavnim naslovima nedvosmisleno nas uvode u sadržinu pesme. Ironijsko odstupanje primećujemo jedino u pesmi “Svijetla budućnost” u kojoj je korišćen deo govora Josipa Broza.
Risojevićeva nova zbirka pesama dokument je jednog vremena - kusturičinski živopisno utkan u zavičajni milje Bosne sredinom XX veka - zapečaćen i krunisan pesnikovom životnom i stvaralačkom zrelošću. Nakon čitanja “Prvog svijeta” čitalac oseća žaljenje što je knjizi kraj i što mora napustiti svog junaka i vratiti se svetu odraslih. Pesnik nam pomaže da prebrodimo taj jaz epiloškom pesmom “Himna Suncu”, vraćajući nas u apokaliptičnu stvarnost razrovanih ideala, pitajući se: “Hoćeš li, bar još danas, kao hljeb/ kog bih skvasio u vodi ako se otopi/ led kojim je okovano sve, biti dato/ i nama, mada smo možda sve/ suprotno zaslužili”.
Julija Kapornjai
