Prekinut uspon

25.01.06 Politika

Knjiga istoričara Momčila Spremića odnosi se na istoriju Srbije u 14. i 15. veku

U salonu kluba SANU juče je predstavljena knjiga neobičnog i intrigantnog naslova „Prekinut uspon” autora Momčila Spremića, istoričara i dopisnog člana SANU. „Srpske zemlje u poznom srednjem veku” podnaslov je ove obimne i istorijskim podacima bogate knjige koju je upravo objavio Zavod za udžbenike i nastavna sredstva u okviru svoje biblioteke „Jazon”.

Po rečima Miloša Blagojevića, dopisnog člana SANU, „Prekinut uspon” dragoceno je naučno štivo koje se sastoji od 22 posebne studije, nastale u periodu od 1963. do 2000. godine, a odnose se na istoriju Srbije u 14. i 15. veku. Nisu hronološki raspoređene po tome kad su napisane, već su tematski i problemski grupisane u četiri veće celine: „Zapadna i centralna Srbija”, „Primorje”, „Političke igre” i „Duhovnost”. Kako je u svojoj besedi istakao Blagojević, Spremić je uspeo svestrano da oslika istorijske pojave i događaje, da pronađe njihove uzroke i ukaže na važne posledice, da upotrebi mnogobrojne izvore, a opet da njegova knjiga bude lepo i dinamično kazivanje koje se lako čita.

LJubomir Maksimović, dopisni član SANU, nastojao je da, krećući se kroz studije Spremića kao putokaze za svoje kazivanje, oslika Srbiju u poznom srednjem veku.

– Srbija tada nastavlja tradiciju svog dotadašnjeg razvitka i to je zemlja koja ne samo da doživljava prekinut uspon, već i menja neka od osnovnih težišta svoje politike i načina života u odnosu na prethodno vreme. Tadašnja Srbija je veoma bogata, politički i ekonomski se oslanja na Zapad, a ideološki i duhovno na Vizantiju – rekao je, između ostalog, Maksimović.

Momčilo Spremić objasnio je da se u svojim istorijskim istraživanjima najviše interesovao za pozni srednji vek, Srbiju u vreme despotovine i za ekonomsku istoriju. Iako mala država, despotovina je bila urbanija nego država Nemanjića. NJen uspon pred pad bio je najveći i tome su posvećeni radovi u ovoj knjizi.

Iz Spremićevog obraćanja moglo bi se zaključiti da je u studijama koje sačinjavaju „Prekinut uspon” nastojao da oslika zanimljive i nedovoljno poznate, a značajne događaje i pojave iz srednjovekovne istorije Srbije.

– Iz mog iskustva, Srbija u srednjem veku veliko je istraživačko polje koje zahteva i veliko znanje – istorijsko, pravno, ekonomsko, teološko. Neke njene strane smo više, neke manje osvetlili, ali ako moja knjiga podstakne dalja istraživanja srednjovekovne Srbije, ispunila je svoju ulogu – rekao je Spremić.

U ime izdavača, okupljenima se obratio Radoš LJušić, direktor i glavni urednik Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva. Povodom objavljivanja „Prekinutog uspona” podsetio je na bogatu i raznovrsnu izdavačku delatnost Zavoda u oblasti istoriografije i izrazio nadu da će ta izdanja koristiti kako sadašnjim istoričarima tako i budućim čitaocima ove literature

J. Nikolić