01.10.05 Danas
ČITALIŠTE
Istorija čitanja / Antropološki ogledi / Ljubav bez tajni
Istorija čitanja, Alberto Mangel
Svetovi, 2005
preveo Vladimir Gvozden
Alberto Mangel, kanadski pisac i svetski poznat autor knjiga U šumi ogledala, Rečnik imaginarnih mesta, Vesti iz inostranstva, kao i više antologija, autor je je i ove studije o različitim aspektima čitanja. Istorija čitanja delo je posvećeno fenomenu čitanja, njegovoj istoriji, kulturi, društvenim vidovima, od klasičnog razumevanja čitanja do informatičke emancipacije, odnosu čitanja prema posredovanju društvenih institucija i raznim vidovima tehnologije. Da bi napisao ovu studiju, Mangel se bavio iscrpnim istraživanjem različitih aspekata fenomena čitanja i u ovoj knjizi evocira i istoriju čitanja od Indije, Kine, Persije, Grčke, Rima, srednjeg veka, renesanse, pa sve do najnovijih vremena. Nadahnut prostor ovog dela sačinjavaju razni likovi čitalaca, papirusi, pergamenti, kodeksi, biblioteke i njihovi utemeljivači, ateneumi, manastirske ćelije i skriptorije, sajber prostori... Mangel kroz Istoriju čitanja piše, zapravo, istoriju kulture ljudskog roda, njenu genezu i kontraverznost. Times Literary Supplement ovo je delo okarakterisao kao "svetsku knjigu godine", dok je The New Yorker Istoriju čitanja opisao kao "ljubavno pismo pisano da bi bilo čitano".
Antropološki ogledi, Sigmund Frojd
Prosveta, 2005.
priredio Žarko Trebješanin
Objavljivanjem Antroploških ogleda Sigmunda Frojda, "Prosveta" ide u susret jubileju - 2006. obeležava se sto pedeset godina od rođenja velikog naučnika i utemeljivača psihoanalize. Ovo delo sačinjava izbor Frojdovih tekstova iz dela Totem i tabu, Nelagodnost u kulturi, Dostojevski i oceubistvo, Jedna uspomena iz detinjstva Leonarda da Vinčija, Uspomena iz detinjstva u Geteovom Pesništvu i istini, a obuhvata Frojdove tekstove iz oblasti kulture, umetnosti i religije, koji nisu samo strogo orijentisani na psihoanalizu, već su upućeni i širem krugu čitalaca.
U predgovoru ovom delu, Žarko Trebješanin ističe: "Danas mnogi smatraju da je psihoanaliza odavno prevazišla granice psihologije i psihijatrije i da je postala osobena i izazovna antropološka teorija, heuristički plodno učenje o čoveku i o nastanku mnogih kulturnih i društvenih institucija. Za Frojda nije bilo sporno da je psihoanaliza pozvana da bude i nova teorija ljudske prirode i kulture.
Prema ovom psihoanalitičaru i misliocu, psihoanaliza je prevashodno određena svojim metodom, a ne građom na koju se odnosi. Metod psihoanalize može se uspešno primeniti kako u istraživanju kulture, mitova, religije, obreda i umetnosti, tako i u proučavanju snova ili simptoma, a da mu se ne čini nasilje, jer u svim ovim pojavama važnu ulogu igraju skriveni nesvesni procesi, koji se jedino psihoanalizom mogu dokučiti". Antropološki ogledi Sigmunda Frojda jedno je od onih retkih dela koja predstavljaju i pitanje i odgovor, i putokaz i sam put.
Ljubav bez tajni, Jasmina Mihajlović
Dereta, 2005.
Evo knjige posvećene svim vidovima i oblicima ljubavi, njenoj suštini, kao i privatnim i tajnim istinama o ovom osećanju. Jasmina Mihajlović u knjizi Ljubav bez tajni, ljubav sagledava kao krucijalnu činjenicu u životu svakog pisca i svakog čitaoca, ali i kao istovremeno i najjavniji i najtajniji fenomen ljudskog života, insistirajući da postoje mnoge ljubavi, a da je najlepša i najveća, upravo ona ljubav u kojoj se čitalac ove knjige nalazi - sada. "Naša i svetska ljubavna stvarnost i sutrašnjica" kao da je i moto dela Ljubav bez tajni, u kome autorka progovara i o tome kako "ljubav bez tajni ne postoji", o XXI veku kao vremenu kada je ukinut višak žrtvovanja, baš kao i o velikim, malim i srednjim ljubavima, izbegavanju ljubavi, ljubavnim pismima, moćnom i nedodirljivom dvopolnom Bogu, ikonama u životnom spomenaru, prijateljicama kao idealnim ljubavnicima, fenomenima ljubavne prevare, rodoljublju i dobro dizajniranoj prirodi... Delo Ljubav bez tajni Jasmine Mihajlović kao da je napisano u skladu sa krilaticom Erazma Roterdamskog: "Život je gozba - ili pij, ili idi", a duhovitost, mudrost i beskompromisna pozitivna energija u vremenu kojim vladaju negacija i depresivnost, najavljuju da je Ljubav bez tajni knjiga o kojoj će se tek pisati i govoriti. Ne reče li ono Džon Lenon: "All you need is love".
Sanja Domazet