01.01.00
Politika
05.02.2003.
KNJIGA O OBLASTI BRANKOVIĆA
Otkopavanje prošlosti
U Srpskoj akademiji nauka i umetnosti juče je, na Tribini Biblioteke SANU, predstavljena knjiga "Naselja i stanovništvo oblasti Brankovića 1455. godine", zapravo zbornik radova iz projekta sa istim naslovom kojim je, zajedno sa grupom saradnika, više godina rukovodio akademik Miloš Macura. O ovoj obimnoj knjizi, na 793 stranice velikog formata, s rezimeom na engleskom jeziku, 106 statističkih tabela, 39 karata i 13 skica, juče su u SANU govorili prof. dr Anđelka Milić i dr Ema Miljković, a u prisustvu akademika Miloša Macure njegov tekst o radu na ovom projektu i knjizi pročitao je Voja Stanovčić.
Knjiga govori o prvom velikom i specijalnom popisu oblasti Brankovića, uglavnom na teritoriji današnjeg Kosova i Metohije, koji su uradile turske vlasti. Defter, u kojem je popisano stanovništvo šest nahija, 155 hasova i 260 feudalaca, preveden je i obrađen svojevremeno u Orijentalnom institutu u Sarajevu, kojem autori, prema rečima Macure, "duguju zahvalnost što su sjaj i značaj ovog dela doprli do nas". Sadržina knjige podeljena je u šest velikih poglavlja, a posebnu pažnju zaslužuju odeljci o naseljima i naseljenosti (M. Macura), o rekonstrukciji porodica i kuća (M. Bobić), kao i o rekonstrukciji stanovništva i njihovim karakteristikama (M. Rašević), koji - prema rečima prof. dr Anđelke Milić, svedoče da je reč o značajnom i dalekosežnom kulturnom delu, rizičnom poduhvatu u prilog otkopavanja naše prošlosti.
Poseban odeljak posvećen je antroponimiji i toponimiji oblasti Brankovića iz 15. veka, koji je uradila prof. dr Milica Grković: zabeleženo je 24.795 imena od kojih je 72,6 odsto slovenskog porekla, 23,3 odsto srpsko-hrišćanskog, a samo 4,1 odsto su imena stranog porekla (romanskog, nejasnog, albanskog, grčkog, nemačkog, mađarskog...).
Sličnu sliku daje i analiza toponima - naziva mesta, reka, brda, šuma, sela... koji su, u najvećem broju slovenskog porekla.
Sve u svemu, u pitanju je dragocena knjiga čije stranice otkrivaju davno prošli život o kojem se malo znalo, jer se naša istorija bavila uglavnom događajima, a mnogo manje istraživanjem života običnih ljudi, njihovih navika i uslova života.
D. R.
