09.07.10 Danas
Promišljanja o sedmoj umetnosti
Film 2: Slika - vreme Žila Deleza
Tek objavljena knjiga Žila Deleza Film 2: Slika - vreme u izdanju Filmskog centra Srbije, predstavlja jedno od najozbiljnijih filmskih štiva u ovoj godini. Iako izgleda kao da je namenjena usko profilisanim stručnjacima iz oblasti filma, Slika - vreme je zapravo upečatljiva studija jednako intrigantna svima onima koji o filmu - i kao estetici i kao spektaklu - misle i promišljaju.
Žil Delez smatra se danas jednim od najuticajnijih svetskih filozofa iz druge polovine dvadesetog veka, i jednim od najvećih erudita u novijoj istoriji. Ova njegova knjiga svojevrsni je nastavak Slike u pokretu, koja je takođe kod drugog izdavača objavljena na srpskom jeziku pre izvesnog vremena. Predmet knjige Slika - vreme su Delezova analitička i diskurzivna viviseciranja modernog filma, odnosno onih reditelja čiji je modernitet anticipirao savemeni način filmskog mišljenja i trasirao nove puteve filmskog jezika i izražavanja. U prevodu Ane A. Jovanović, Delez promatra odnos filmske slike i filmskog vremena u deset "činova", u kojima velike autore kinematografije postavlja ne samo spram velikih autora drugih umetnosti, već i u isti rang sa velikim misliocima.
Predgovor knjige naslovljen Singularnost slika kojeg potpisuje Jovan Čekić, predstavlja vrlo osobeno viđenje rada Žila Deleza na polju vizuelne prirode filma. Čekić navodi da se i ova knjiga kao i prethodna mogu posmatrati i kao nastavak njegovih nastojanja "da se stvori još jedna od knjiga logike, ovoga puta logike filma". "To je ona linija koja započinje sa Logikom smisla i analizama serije paradoksa, čije je polazište Alisa u zemlji čuda Luisa Kerola, a koja se nastavlja s Logikom čulnosti koja se bavi analizom figure i dijagrama u slikarstvu Frensisa Bejkona". Čitajući Deleza, Čekić ističe da knjige o filmu u osnovi "nisu nekakva istorija kinematografije, već je reč o klasifikaciji slika i znakova, taksonomiji", koja se u ovom slučaju odnosi na celo polje filma. "Osnovni filmski žanrovi (vestern, kriminalni, komedija i slično) ne govore nam ništa o različitim tipovima slika ili njihovim unutrašnjim karakteristikama. Različite vrste snimanja - krupni plan, dugačak kadar i sl - čine različite tipove slika, mada uz dosta različitih faktora kao što su svetlost, zvuk, vreme, koji su takođe uključeni. Delez razmatra čitavo područje filma, jer mu to omogućava da otkrije/stvori maksimum različitih slika, i analizira pre svega kako se one, montažom, kombinuju jedne s drugima. U osnovi njegove podele na klasični i moderni film, nalazi se podela na dve osnovne vreste slika; slika-pokret i slika-vreme", ističe Čekić.
D. Jovićević
